Rodzaje pomp ciepła – który wybrać do Twojego domu?

Wybór pompy ciepła nie kończy się na mocy urządzenia. Musisz zdecydować, czy lepiej sprawdzi się powietrzna czy gruntowa, a w obrębie powietrznych – split czy monoblok. Poniższy poradnik przedstawia kluczowe różnice konstrukcyjne, koszty zakupu i serwisu, wymogi UDT/F‑Gaz oraz sytuacje, w których warto rozważyć model wysokotemperaturowy.

Powietrzna vs gruntowa – szybkie porównanie

Powietrzna (ASHP) Gruntowa (GSHP)

Kryterium

COP zima / lato
2,5–3,2 / 4,0
3,8–4,5 / 5,0
Dolne źródło
Powietrze –25…+40 °C
Grunt 5…12 °C
Inwestycja 8–10 kW
35–45 tys. zł
55–80 tys. zł
Montaż
1–2 dni
5–10 dni + odwierty
Serwis
Mycie lamel 2×/rok
Wymiana solanki co 5 lat
Hałas
Wentylator 50–60 dB(A)
Bardzo cicha
Fotowoltaika
+, łatwa integracja
+, równie korzystna

Kiedy gruntowa? Gdy działka jest mała, a strefa klimatyczna chłodna (< 2500 °Cd), COP zimą nadrabia wyższy CAPEX w 6–8 lat.

Monoblok vs split – co je różni?

Monoblok (R290) Split (R32)

Cechy

Chłodniczy obieg
Zamknięty w fabryce
Łącze Cu między jednostkami
Czynnik w budynku
Brak
Tak (ok. 1 kg R32)
Wymogi UDT / F‑Gaz
Rejestr UDT NIE*
Rejestr UDT TAK**
Montaż
Hydraulika + elektryka
Chłodnictwo + próżnia
Ryzyko wycieku
Minimalne (tylko złączki hydrauliczne)
Wycieki na łączach Cu
Odporność na mróz
Woda/glikol w zewn. układzie – antyzamarz.
Czynnik – brak ryzyka

*Monoblok do 0,5 kg propanu nie wymaga zgłoszenia UDT, ale należy zgłosić do ewidencji CRO jeśli > 5 ton CO₂e.
**Montaż splitu musi wykonać firma z certyfikatem F‑Gaz i zgłosić do UDT w ciągu 15 dni.

W praktyce: Monoblok sprawdza się w domach z istniejącą instalacją CO (retrofit) lub gdy chcesz uniknąć formalności chłodniczych. Split jest lepszy, gdy budynek ma ograniczone miejsce na zewnątrz i wymaga rezerwowego grzania grzałką w jednostce wewnętrznej.

Koszty i serwis

Monoblok 8 kW Split 8 kW Gruntowa 10 kW

Pozycja

Urządzenie
32 000 zł
28 000 zł
48 000 zł
Montaż
7 000 zł
9 000 zł*
11 000 zł
Serwis roczny
400 zł
450 zł
550 zł
Przegląd UDT
Nie*
250 zł/rok
Nie

*Próżnia, lutowanie, test szczelności.
**Obowiązkowy tylko w instalacjach > 5 ton CO₂e propanu (≈ 7 kg).

Kiedy wybrać pompę wysokotemperaturową (HT)?

  • Modernizacja starego budynku z grzejnikami 75/65 °C i brakiem miejsca na wymianę.
  • Brak możliwości zwiększenia powierzchni grzejników lub montażu ogrzewania podłogowego.
  • Zapotrzebowanie na wysoką temp. CWU (> 65 °C) bez grzałki elektrycznej.

 

HT R290 14 kW osiąga 70 °C przy COP ≈ 2,2 (A7/W70). Wymaga jednak solidnej redukcji hałasu (sprężarka BLDC o wyższej prędkości) i bufora ≥ 30 l/kW dla stabilnych cykli.

Inwerterowa vs on/off

Inwerter (BLDC) On/Off

Cecha

Modulacja
20–100 % mocy
0 lub 100 %
COP wiosna/jesień
Wyższy (częsta praca 30 %)
Niższy (krótkie cykle)
Żywotność sprężarki
Dłuższa (mniej startów)
Krótsza
Cena
+10 %
Bazowa

95 % nowych pomp to modele inwerterowe – lepsza efektywność i cisza.