Jak działa pompa ciepła – zasada działania w skrócie

Pompa ciepła pobiera rozproszone ciepło z otoczenia – powietrza, gruntu lub wody – i podnosi jego temperaturę do poziomu użytecznego dla ogrzewania domu i ciepłej wody. Cały proces opiera się na termodynamicznym obiegu Lindego w czterech kluczowych podzespołach:

  1. Parownik – czynnik chłodniczy o niskim ciśnieniu odbiera ciepło z otoczenia i odparowuje.
  2. Sprężarka – podnosi ciśnienie i temperaturę par czynnika (np. R290).
  3. Skraplacz – gorący gaz oddaje ciepło wodzie grzewczej, skraplając się.
  4. Zawór rozprężny – obniża ciśnienie ciekłego czynnika przed kolejnym cyklem.

 

Warto wiedzieć: Pobierając 1 kWh energii elektrycznej do napędu sprężarki, pompa ciepła dostarcza 3–4 kWh ciepła (COP 3–4), co czyni ją jedną z najbardziej efektywnych technologii OZE dostępnych w domach jednorodzinnych.

Przeczytaj również:

Powietrzna vs gruntowa – kluczowe różnice

Powietrzna (ASHP Gruntowa (GSHP)

Funkcja

Dolne źródło
Powietrze (‑25…+40 °C)
Sondy pionowe lub kolektor poziomy (5…12 °C)
COP zimą
2,5 – 3,2
3,8 – 4,5
Inwestycja
Niższa, brak odwiertów
Wyższa, odwierty 70–100 m
Instalacja
1–2 dni
5–10 dni
Hałas
Wentylator 50–60 dB(A)
Bardzo cicha (wewnętrzna)

Ważne: Cykle krótsze niż 6 min przy temperaturze powietrza > 5 °C są uznawane za nieprawidłowe (dane Kołton, §7).

Jak zdiagnozować short‑cycling w 10 minut

  1. Sprawdź logi – Menu → StatystykiCzas pracy sprężarki (średni czas ≥ 10 min).
  2. Odczytaj ΔT CO – różnica między zasilaniem a powrotem powinna wynosić 5–8 K.
  3. Obserwuj presostat HP – jeśli wyłącza po 3 min, przepływ zbyt duży lub moc za wysoka.
  4. Zmierz pojemność bufora – litry = objętość × gęstość (instr. §5.2).

 

Zweryfikuj histerezę – Menu → CO → Histereza (zalecane 3 K).

Rozwiązania krok po kroku

A. Korekta nastaw sterownika (DIY)

  • Histereza CO: zwiększ do 3–4 K.
  • Min. czas pracy sprężarki (P2120): ustaw 7 min.
  • Min. czas postoju (P2121): ustaw 5 min.
  • Power Limit: ogranicz maks. moc do 80 % w ciepłe dni.

B. Optymalizacja hydrauliki

  • Bufor CO – dołóż lub powiększ (20 l/kW).
  • Zrównoważenie przepływów – zawory regulacyjne, ΔT 5–8 K.
  • Pompa obiegowa PWM – dobierz bieg tak, by przepływ mieścił się w tabeli min./max. (instr. §5.4).

C. Serwis sprężarki i czujników

  • Kalibracja T_in/T_out – offset ±2 K co 24 miesiące.
  • Aktualizacja firmware – poprawki logiki modulacji (Menu → Aktualizacja).
  • Ocena doboru mocy – jeśli oversizing > 30 %, rozważ model o mniejszej mocy.

Skutki ignorowania częstych cykli

  • Obniżenie żywotności sprężarki o 30 % (badania EHPA 2023).
  • Wzrost poboru energii o 5–8 %.
  • Niestabilna temperatura w pomieszczeniach.

Checklista DIY – 15 minut

  1. Zwiększ histerezę CO do 3 K.
  2. Włącz Power Limit 80 %.
  3. Zmniejsz przepływ pompy obiegowej (bieg –1).
  4. Kalibruj czujnik T_in.
  5. Mierz czas pracy sprężarki – cel ≥ 10 min.
  6. Jeśli brak poprawy → zaplanuj montaż bufora lub kontakt z serwisem.

Kiedy zgłosić problem do serwisu Kołton?

  • Czas pracy sprężarki < 5 min mimo zmian nastaw.
  • Presostat HP/LP wyłącza urządzenie co cykl.
  • Bufor zainstalowany, ΔT poprawne, a cykle nadal krótkie.

 

Formularz: kolton.pl/kontakt.